Houd je bedrijf in leven!

6 oorzaken waarom bedrijven niet langer dan 12,5 jaar bestaan

Door: Jochen Hekker

Recent had ik het geluk een 70-jarig jubileum te vieren van een bedrijf in de high-tech maakindustrie waar ik leiding aan mocht geven. Een mijlpaal die werd gevierd voor en met alle medewerkers inclusief een kleinigheidje, een woord van dank en een toost. Bij de voorbereiding voor mijn praatje vroeg ik mij af hoe bijzonder het is dat een organisatie een 70-jarig bestaan viert? Zeker gezien het feit dat bekende bedrijven zoals KLM en Tata Steel recent in het nieuws hun 100-jarig bestaan vierden.

In mijn korte zoektocht kwam ik erachter dat de gemiddelde levensduur van een organisatie ergens tussen de 12,5 en 20 jaar ligt. Afhankelijk welke tijdspanne je neemt of welke bron je raadpleegt. Hoe dan ook blijkt een 70 jaar jubileum een oprechte mijlpaal. In mijn zoektocht naar een leuke anekdote voor mijn speech, werd ik gegrepen door het onderwerp ‘waarom bepaalde bedrijven wel overleven en anderen niet’. Ik zag diverse parallellen met de dagelijkse uitdagingen waar wij als leidinggevenden, interim managers en interim bestuurders tegenaan lopen.

Daarom deel ik hier 6 oorzaken waarom in mijn ogen organisaties het niet overleven. 6 oorzaken van omvallen of het niet volledig benutten van potentie. Wie weet herken jij jezelf of jouw organisatie in 1 van deze oorzaken en kan je het tij nog keren.

1. De dinosaurus en de Calimero in het organisatielandschap

Bedrijven worden te groot, richten zich vooral op het creëren van aandeelhouderswaarde, bouwen een enorme hoeveelheid managementlagen om de grootte van de organisatie ‘bestuurbaar’ te houden en vallen vervolgens om. In een artikel van MT/Sprout van Kim van de Wetering schrijft ze over de reden waarom grote bedrijven het niet gaan redden op basis van de kennis van Christian Kromme.  Een bijzonder aardig artikel dat het lezen meer dan de moeite waard is. Het advies hier is om aan de randen van een grote organisatie vooral je te richten op kleinere start-ups die de tand des tijds, voorlopig, overleven. Naast de dinosaurus die zichzelf bedreigt met uitsterven is er ook de Calimero in het organisatielandschap. De organisaties die te klein zijn om echt impact te hebben of het verschil te maken. Organisaties waarbij je als klant twijfelt of zij wel passen bij jouw groeiambitie. En ook wel organisaties waarbij logischerwijs de DGA niet de stap durft te zetten om de risico’s van M&A te nemen. Ook hier is de verwachting groot dat ze geen 100-jarig bestaan zullen vieren.

2. Gebrek aan flexibiliteit

Vanzelfsprekend in lijn met het verhaal over de dinosaurus van hierboven is flexibiliteit een vereiste voor iedere organisatie, als marktomstandigheden kunnen wijzigen. De flexibiliteit waar ik hier op doel is het vermogen om snel te kunnen schakelen in kosten. Denk hierbij aan het percentage vaste en flexibele arbeid, maar ook in vastgoed, machines, goods on loan en andere zaken die pijn kunnen doen in je bedrijfsresultaat als je omzet wegvalt. En natuurlijk zijn flexibele arbeidskrachten, leaseconstructies of inhuur duur. Maar het is wel jouw reddingsboei als plotseling de markt tegen zit. En risico-mitigatie kost altijd meer dan je zou willen.

3. Gebrek aan innovatief vermogen

In het klein zie ik binnen organisaties nog altijd de gedachte ‘we doen dit omdat we het altijd zo doen’. Uiteraard een enorme dooddoener. Ik ben van mening dat je als organisatie over de schutting moet kijken om te zien hoe innovaties jouw organisatie kunnen verder helpen. Als je als bedrijf nu nog niet bezig bent met het implementeren van bijvoorbeeld (generatieve) AI-oplossingen, dan weet je dat je je nu achter je oren kunt krabben. Ga er maar vanuit dat jouw huidige concurrentie dit wel doet en je hier een achterstand aan het opbouwen bent die lastig is in te halen. Uiteindelijk wordt er van leidinggevenden verwacht dat ze niet alleen maandelijks sturen op spreadsheet resultaten, maar ook verder kijken om juist hun concurrentie voor te blijven. Bij het schrijven van deze paragraaf moest ik denken aan het verhaal van de Blackberry en de ontwikkeling van de iPhone 3. Waren we immers niet gewend aan het gevoel en geluid van het typen op fysieke knoppen van een toetsenbord. Apple heeft inmiddels het tegendeel bewezen.

4. Irrelevant aanbod van goederen en diensten

Ik vermoed dat iedere lezer voorbeelden kent van producten en diensten die obsoleet zijn geworden. Denk bijvoorbeeld aan de VHS-tape en daarmee de videotheek of wat dacht je van een de faxmachine of telefooncel. Er zijn boeken vol geschreven over bedrijven die de boot gemist hebben. Soms zelfs in lijn met het gebrek aan innovatief vermogen. Recent las ik het geweldige boek ‘De architecten van ASML’ van René Raaijmakers. Ook hier zie ik voor Philips een sterke parallel met een aantal van de onderwerpen hier beschreven. Positief is wel dat ASML een van de start-ups is die de dinosaurus Philips (mede) heeft laten ontspruiten. En laat ASML nu net de reus zijn die drijft op echte, Nederlandse innovatie. Lees hier meer over ‘de architecten van ASML’.

5. Afhankelijkheid

Iedere bestuurder, eigenaar, aandeelhouder, commissaris weet waarschijnlijk zelf ook dat je de afhankelijkheid van een enkele organisatie of klant niet te groot wilt maken. Maar ga er maar aanstaan. Die ene grote klant vraagt in een groeiende markt steeds meer. En met moeite zie je mogelijkheden om mee te groeien. Langzaam maar zeker wordt de afhankelijkheid steeds groter en de noodzaak om deze klant goed te bedienen ook. Het voelt als een luxepositie. Inderdaad, als de markt groeit. Op het moment dat deze groei uitblijft of zelfs de markt rigoureus instort, dan ben jij het grote slachtoffer. Uiteindelijk is het de taak van een leidinggevende en bestuurder of toezichthouder om in risico-mitigaties te denken en daarom misschien wel een diversifiëring van je portfolio na te streven.

6. Falend leiderschap

Ik kan over dit onderwerp een boek schrijven. Maar in lijn met dit artikel richt ik mij toch slechts op een aantal recente anekdotes en gebeurtenissen. Want falend leiderschap zie ik helaas te vaak om mij heen. Bestuurders die vooral goed zijn in het managen van spreadsheets, maar geen kaas hebben gegeten van ‘leiderschap’. Niet-integer gedrag voor tijdelijk gewin. Ik noem dit ‘leiderschap op dagkoers’. Leidinggevenden die het zelf wel regelen en daarmee de door hen zelf aangestelde managers overslaan. Ik zie het bijna dagelijks. Maar ook leidinggevenden die pijnlijke beslissingen uit de weg gaan of zelfs helemaal geen beslissingen nemen. Ik merk te vaak dat goede werknemers hierop afhaken. Goed presterende medewerkers met een hoog kennisniveau waar je veel geld en tijd in hebt geïnvesteerd, die letterlijk afhaken op fundamentele zaken als ‘gebrek aan visie, niet-integer gedrag, micromanagement en spreadsheet management zoals hierboven beschreven. En eenieder die dit leest zal denken; ‘dit gebeurt mij niet’! Maar de ervaring leert dat als er interne en externe druk ontstaat, we juist terugvallen op ‘poor leadership’. Durf daarom ook als ‘ervaren’ leider, bestuurder en manager terug te gaan naar de basis. Zorg dat je regelmatig feedback om je heen verzamelt om te voorkomen dat je in jouw valkuilen stapt. Wil je hier meer over weten, kijk dan nog eens naar de 4 fasen van goed leiderschap in het boek ‘vergroot eigenaarschap’.

Dit zijn wat mij betreft 6 duidelijk aanwijsbare oorzaken waarom bedrijven de gemiddelde levensduur naar beneden brengen. En we zien deze gemiddelde levensduur de laatste jaren steeds verder dalen. Ik hoop dat je met het lezen van dit artikel jezelf nog beter kunt voorbereiden om ervoor te zorgen dat jij die gemiddelde levensduur overstijgt! Succes!

Over LiDRS

Zoek jij ondersteuning om jouw organisatie naar een volgend niveau te brengen? Of ben je op zoek naar een tijdelijke invulling van een management of board positie? Neem dan contact op met LiDRS en kijk hoe onze interim managers en adviseurs kunnen helpen.

Wil je meer weten over leiderschapsontwikkeling of ben je op zoek naar de meest impactvolle leiderschapstraining in Nederland vraag dan meer informatie aan via info@lidrs.nl of bel met 085-4018368. En kijk vooral op onze website.